Οι πιο προχωρημένοι επαγγελματίες σκακιστές αντλούν συνδυασμένη έμπνευση από διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου τους, σε σχέση με τους ερασιτέχνες παίκτες, όπως έδειξε νέα ιαπωνική επιστημονική έρευνα.
Η ανακάλυψη μπορεί να έχει εφαρμογή όχι μόνο στα υπόλοιπα επιτραπέζια παιγνίδια, αλλά και σε άλλους τομείς στη ζωή, όπου απαιτείται έμπνευση για την επίλυση ενός προβλήματος, για παράδειγμα στην εξιχνίαση ενός εγκλήματος ή στον εντοπισμό μιας σοβαρής βλάβης από έναν μηχανικό.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστήμης του Εγκεφάλου RIKEN, υπό τον Κέιτζι Τανάκα, μελέτησαν την εγκεφαλική λειτουργία δύο ομάδων εθελοντών παικτών «σόγκι» (της ιαπωνικής εκδοχής του σκακιού).
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI) για να συγκρίνουν τη ροή αίματος στους εγκεφάλους των επαγγελματιών και των ερασιτεχνών παικτών, την ώρα που ζητούσαν και από τις δύο ομάδες εθελοντών να σκεφτούν την επόμενη κίνησή τους. Έτσι, διαπίστωσαν ότι οι πιο εξελιγμένοι παίκτες ενεργοποιούν συνδυασμένα τις εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με την μεγιστοποίηση της έμπνευσης, την υλοποίηση στόχων και την αναγνώριση προτύπων, ενώ αντίθετα στους ερασιτέχνες δεν ενεργοποιούνται οι ίδιες περιοχές, τουλάχιστον όχι στον ίδιο βαθμό.
Όταν οι επαγγελματίες σκέφτονταν με την ησυχία τους την επόμενη κίνησή τους, ενεργοποιείτο ένα σημείο του βρεγματικού λοβού τους (προσφηνοειδές λόβιο), όπου εδράζεται η περιοχή της «επειμης και της δημιουργίας νοερών εικόνων. Όταν πήγεναν να δράσουν άμεσα για την επόμενη κίνησή τους, η εγκεφαλική δραστηριότητα μεταφερόταν σε μια άλλη περιοχή, τον κερκοφόρο πυρήνα, στο κέντρο του εγκεφάλου. Στους ερασιτέχνες, ενεργοποιείται, αλλά σε μικρότερο βαθμό, η περιοχή στον βρεγματικό λοβό, καθόλου όμως στον κερκοφόρο πυρήνα.
«Η εντατική εκπαίδευση έχει μεταφέρει τη (νοητική) δραστηριότητα των επαγγελματιών από τον εγκεφαλικό φλοιό στον κερκοφόρο πυρήνα. Από την άλλη, οι ερασιτέχνες χρησιμοποιούν το προσφηνοειδές λόβιο μόνο κατά το ένα τρίτο του χρόνου σε σχέση με τους επαγγελματίες», ανέφερε ο επικεφαλής της έρευνας. Όσο γίνονται ειδικοί, οι μετρ του παιγνιδιού αρχίζουν να αξιοποιούν όλα τα μέρη του εγκεφάλου τους», πρόσθεσε.
Οι Ιάπωνες ερευνητές πιστεύουν ότι οι ειδικοί του σκακιού, που έχουν εκπαιδευτεί επί τουλάχιστον δέκα χρόνια, για πολλές ώρες κάθε μέρα, έχουν καταφέρει να τελειοποιήσουν ένα νευρωνικό κύκλωμα ανάμεσα στις δύο εγκεφαλικές περιοχές (προσφηνοειδές λόβιο-κερφοφόρο πυρήνα), πράγμα που τους βοηθά να «διαβάζουν» γρήγορα το παιγνίδι και να διαλέγουν σωστά την επόμενη κίνηση με «εμπνευσμένο» και σχεδόν αυτόματο τρόπο. Αυτή η διαδικασία, που αποτελεί προϊόν εκπαίδευσης, διαφέρει από την κοινή έμπνευση, που συμβαίνει λιγότερο συχνά και πιο απρόβλεπτα.
