H MNHMH ΣΤΟ ΣΚΑΚΙ !!!

Πολλά άτομα που δεν ασχολούνται συστηματικά με το σκάκι αλλά παίζουν σε καθαρά ερασιτεχνικό επίπεδο γνωρίζοντας μόνο τις κινήσεις, έχουν την εντύπωση ότι οι σκακιστές και μάλιστα αυτοί των ανώτερων κατηγοριών, είναι άνθρωποι πολύ έξυπνοι με τον δείκτη ευφυΐας τους να ξεπερνά κατά πολύ τον γενικό μέσο όρο. Γνωρίζω από προσωπική πείρα μεγάλο αριθμό γονέων που θέλουν τα παιδιά τους να ασχοληθούν με το σκάκι μόνο και μόνο γιατί έτσι πιστεύουν ότι θα γίνουν εξυπνότερα. Φυσικά αυτό είναι λάθος και όσοι παίζουν σκάκι σε ανώτερες κατηγορίες το ξέρουν πολύ καλά. Βέβαια τα οφέλη που θα έχει ένα παιδί αν ασχοληθεί με το σκάκι θα είναι πολλά και εδώ θα πρέπει να τονιστεί η τεράστια εκπαιδευτική σημασία του σκακιού στις μικρές ηλικίες, όμως το σίγουρο είναι ότι η εφυία ενός ατόμου δεν αυξάνεται αν ασχοληθεί με το σκάκι και μόνο. Είναι επίσης γνωστό ότι άτομα με μεγάλο δείκτη νοημοσύνης δεν παίζουν κατ' ανάγκη καλύτερο σκάκι από άλλους που έχουν χαμηλότερο δείκτη. Αυτό έχει αποδειχτεί εδώ και δεκαετίες με απλά τεστ νοημοσύνης εύκολα επαληθεύσιμα από τους ερευνητές.

Τι είναι λοιπόν εκείνο που κάνει αυτήν την τεράστια διαφορά στο παιχνίδι ενός γκραν μαίτρ και ενός απλού σκακιστή; Έρευνες που έχουν γίνει κατά καιρούς έχουν δείξει ότι ο αναλυτικός τρόπος σκέψης ενός γκραν μαίτρ για μια συγκεκριμένη θέση, δεν διαφέρει σχεδόν καθόλου από εκείνον ενός σκακιστή με 2000 βαθμούς έλο. Και οι δύο θα βρουν τις ίδιες τυχόν αδυναμίες της θέσης, θα αναγνωρίσουν το πιθανό στρατηγικό στοιχείο που θα κυριαρχεί και θα προσπαθήσουν να φέρουν στην σκακιέρα την θέση εκείνη που θα τους δώσει τις περισσότερες πιθανότητες για την συνέχεια. Αλλά ενώ οι πληροφορίες και τα συμπεράσματα από την αρχική θέση θα είναι ίδια, η επεξεργασία τους και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο θα προσπαθήσουν φτάσουν στην τελική θέση θα διαφέρουν. Σχεδόν πάντα ο γκραν μαίτρ θα εκτελέσει το σωστό σχέδιο και με την σωστή σειρά κινήσεων, ενώ ο ασθενέστερος παίχτης είναι πολύ πιθανό να κάνει λάθος επιλογή ή να του διαφύγει κάτι στο μέτρημα.

Οι διεργασίες που γίνονται μέσα στον εγκέφαλο κατά την διάρκεια μιας παρτίδας μεταξύ κορυφαίων σκακιστών είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατανοηθούν, πόσο μάλλον να μετρηθούν. Διεγείρονται νοητικά κέντρα που έχουν σχέση με τις ανώτερες πνευματικές λειτουργίες του ατόμου και γι' αυτόν τον λόγο στην διάρκεια ενός αγώνα μπορούμε να αισθανθούμε χαρά, λύπη, αγονία , προσμονή αλλά και πολύ μεγάλη ένταση. Αυτό το τελευταίο όσοι παίζουν αγωνιστικό σκάκι το γνωρίζουν πολύ καλά!

Εκτός όμως από αυτές τις εγκεφαλικές λειτουργίες που γίνονται περισσότερο σε υποσυνείδητο επίπεδο, ένας κορυφαίος σκακιστής χρησιμοποιεί και άλλες περισσότερο μετρήσιμες και με καλύτερο τρόπο από έναν απλό σκακιστή. Ένας γκράν μαίτρ είναι σίγουρο ότι γνωρίζει πολύ καλύτερα την θεωρεία των ανοιγμάτων, κατανοεί και παίζει καλύτερα τα φινάλε, μετράει σε μεγαλύτερο βάθος τις διάφορες βαριάντες από έναν απλό σκακιστή, έχει περισσότερη πείρα αφού παίζει δεκάδες παρτίδες τον χρόνο σε διεθνή τουρνουά, κάνει σωστότερη κατανομή των ενεργειακών του αποθεμάτων, διαχειρίζεται καλύτερα τον χρόνο του στην διάρκεια της παρτίδας, έχει καλύτερη μνήμη κ.α.

Όλες αυτές οι ικανότητες μπορούν να βελτιωθούν σε οποιονδήποτε σκακιστή με την κατάλληλη προπόνηση. Οι ασκήσεις αυτού του βιβλίου έχουν σαν κύριο στόχο την βελτίωση της ικανότητας του μετρήματος αλλά και της ειδικής σκακιστικής μνήμης, στοιχεία που είναι τελείως απαραίτητα σε όλους τους παίχτες.